Ủy ban kiểm tra các cấp đã bám sát chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, quy chế làm việc, phương hướng, nhiệm vụ của từng nhiệm kỳ Đại hội Đảng để tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện một cách toàn diện. Đồng thời, gắn việc kiểm tra thường xuyên, định kỳ theo kế hoạch với kiểm tra đột xuất các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên có dấu hiệu vi phạm kỷ luật Đảng, có đơn thư khiếu nại…để góp phần xây dựng và chỉnh đốn Đảng, đúng như Văn kiện Đại hội XIII của Đảng khẳng định: "Công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng được tăng cường, có nhiều đổi mới, đạt kết quả quan trọng; chất lượng, hiệu lực, hiệu quả được nâng lên. Hoạt động kiểm tra, giám sát của cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp được đẩy mạnh, đạt kết quả khá toàn diện, nhất là cấp Trung ương. Qua công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, kỷ cương, kỷ luật Đảng được siết chặt hơn, có tác dụng cảnh báo, cảnh tỉnh, răn đe, phòng ngừa sai phạm đối với tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên"(12).
Thực tế cho thấy, thông qua kiểm tra, giám sát/kiểm soát, nhận thức của nhiều cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên về công tác này có sự chuyển biến rõ nét, thể hiện qua việc chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch, tổ chức lực lượng kiểm tra, giám sát/kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những lĩnh vực, địa bàn phức tạp; vào những nơi tổ chức đảng, đảng viên có dấu hiệu vi phạm kỷ luật, nội bộ mất đoàn kết… Đồng thời, việc xử lý những cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" như: xa rời lý tưởng cách mạng, quan liêu, lãng phí, tham ô, tham nhũng và có các các hành vi vi phạm pháp luật trong thi hành nhiệm vụ được giao được thực hiện nghiêm (kể cả cán bộ lãnh đạo cấp cao; cán bộ đang đương chức và đã nghỉ hưu) không chỉ có tác dụng giáo dục, răn đe mà còn được nhân dân đồng tình, ủng hộ, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và chế độ…
Tuy nhiên, trên thực tế thì công tác kiểm tra và việc giám sát/kiểm soát ở một số địa phương, cơ quan, đơn vị còn hình thức, còn "bị động và nặng về về giải quyết những vụ vi phạm kỷ luật trước mắt, chưa chủ động về việc giải quyết toàn diện vấn đề giữ gìn kỷ luật và chấp hành Điều lệ của Đảng"(13). Cùng với đó, việc xử lý kỷ luật, xét thư khiếu nại còn chậm; thậm chí có cấp ủy, tổ chức đảng coi công tác kiểm tra là "vạch lá tìm sâu", làm giảm thành tích của địa phương, đơn vị mình nên làm chiếu lệ… Trong khi đó, những hệ lụy từ toàn cầu hóa, từ kinh tế thị trường vẫn hằng ngày hằng giờ tác động vào đời sống, khiến một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo cấp cao sa vào bẫy đường của chủ nghĩa cá nhân, mù quáng vi phạm kỷ luật Đảng, vi phạm pháp luật…
Vì thế, để Đảng luôn xứng đáng với vai trò tiền phong, luôn "là đạo đức, là văn minh", xứng đáng với niềm tin yêu và sự kỳ vọng của nhân dân; để nâng cao chất lượng công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng nói chung, công tác kiểm tra và giám sát/kiểm soát nói riêng, thời gian tới, một mặt cần thấm nhuần sâu sắc những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về nhiệm vụ quan trọng này; mặt khác phải tập trung thực hiện một số giải pháp căn cốt sau:
Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức của mỗi cấp ủy, mỗi tổ chức đảng, mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy về công tác kiểm tra, giám sát/kiểm soát gắn liền với việc đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục trong toàn Đảng và hệ thống chính trị và quần chúng nhân dân về tầm quan trọng của công tác này, của việc thi hành kỷ luật Đảng để "tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm và quyết tâm chính trị của toàn Đảng đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng" như Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã chỉ rõ. Thông qua đó, mỗi tổ chức đảng, mỗi cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân nhận thức được sâu sắc hơn về vai trò quan trọng của công tác này và của từng cá nhân, góp phần làm tốt, làm hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát/kiểm soát trong cả hệ thống chính trị để ngăn chặn từ xa, từ đầu và giải quyết từ sớm, không để các vi phạm nhỏ tích tụ thành các vi phạm lớn, không để một cành cây mục nát làm hỏng cả một rừng cây xanh tốt.
Hai là, không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát/kiểm soát của cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp trên tinh thần kiểm tra tập trung, giám sát/kiểm soát mở rộng, có trọng tâm, trọng điểm, trước hết là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, kỷ luật đảng. Nội dung kiểm tra, giám sát/kiểm soát gắn liền với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về "Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ" và Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh"; gắn với Kết luận số 21-KL/TW về "Đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", Quy định số 37-QĐ/TW về "Những điều đảng viên không được làm", các Quy định về nêu gương và Kết luận số 01-KL/TW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII "Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh"…
Ba là, thực hiện nền nếp chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát/kiểm soát hằng năm, định kỳ, theo chuyên đề; trong đó, phối hợp kiểm tra, giám sát/kiểm soát của Đảng với công tác thanh tra, kiểm soát của các cơ quan chức năng bảo đảm chặt chẽ, công minh, chính xác, thấu tình, đạt lý, đúng quy trình và thẩm quyền. Gắn và kết hợp kiểm tra, giám sát/kiểm soát thường xuyên với kiểm tra, giám sát/kiểm soát theo chuyên đề, kiểm tra đột xuất và kiểm tra dấu hiệu vi phạm; đồng thời, coi trọng sự tự kiểm tra, giám sát/kiểm soát của các cấp ủy, các tổ chức đảng; tăng cường kiểm tra, giám sát/ kiểm soát của cấp trên đối với cấp dưới. Thường xuyên kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra, đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp bảo đảm tương xứng với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao (đủ số lượng, có chất lượng và cơ cấu phù hợp). Đồng thời, tiếp tục rà soát, nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy định, quy trình về công tác kiểm tra, giám sát/kiểm soát và kỷ luật Đảng gắn với việc ban hành mới các văn bản quy định, quy chế, quy trình, hướng dẫn về công tác này đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ theo đúng Điều lệ Đảng và hướng dẫn của Ủy ban Kiểm tra Trung ương phù hợp với đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ của mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị.
Bốn là, ủy ban kiểm tra các cấp và đội ngũ cán bộ thực thi nhiệm vụ kiểm tra, giám sát/kiểm soát không những phải trí tuệ, bản lĩnh, đạo đức; phải nắm vững quy chế, quy trình, chức năng, nội dung, nhiệm vụ của mình, của người đứng đầu cấp ủy mà còn phải xác định rõ đây là nhiệm vụ trực tiếp, thường xuyên, lâu dài của các tổ chức đảng, trước hết là các cấp ủy Đảng và người đứng đầu. Đồng thời, để đảm bảo cho công tác kiểm tra, giám sát phát huy tốt hiệu lực, hiệu quả trong thực tiễn, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Đảng hiện nay, cùng với việc nâng cao dự báo về những hành vi vi phạm của tổ chức đảng và cá nhân để kịp thời đề ra chủ truong, biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn khuyết điểm từ xa, từ sớm là việc các cấp ủy cần chú trọng yếu tố con người. Theo đó, lựa chọn, bồi dưỡng, đề bạt và luân chuyển cán bộ làm nhiệm vụ kiểm tra, giám sát/kiểm soát có bản lĩnh chính trị "giàu sang không thể quyến rũ, nghèo khó không thể chuyển lay, uy vũ không thể khuất phục", có năng lực chuyên môn nghiệp vụ tốt, có phẩm chất đạo đức "đủ oai tín", phương pháp công tác thân dân, "chí công vô tư" như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn.
Năm là, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong thực hiện kiểm tra, giám sát/kiểm soát; "tăng cường sự phối hợp giám sát của Đảng với giám sát của Nhà nước và Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội để phát huy sức mạnh tổng hợp và nâng cao hiệu lực giám sát, tránh chồng chéo, trùng lặp, lãng phí nguồn lực"(14). Đồng thời, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác kiểm tra, giám sát/kiểm soát trên tinh thần cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cấp ủy và mỗi cán bộ, đảng viên phải hướng về cơ sở, xây dựng mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhân dân; lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và ý kiến góp ý, phê bình của nhân dân theo đúng phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng". Thông qua đó, giúp tổ chức đảng tại địa phương, cơ quan, đơn vị và nơi cán bộ, đảng viên sinh sống phát hiện những yếu kém, khuyết điểm của tổ chức và cá nhân để kịp thời giáo dục, uốn nắn, sửa chữa nhằm "trị bệnh cứu người", góp phần xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh./.
Gia Nguyên
Theo Báo điện tử Đảng Cộng sản
